کاهش هزینه های دارویی با اجرای راهنمای بالینی در سازمان تامین اجتماعی
سلامت باشی: اجرای راهنماهای بالینی داروهای سرطانی در سازمان تامین اجتماعی با وجود افزایش بیماران، مصرف دارو را مدیریت و هزینه های دارویی را کاهش داده است.
خبرگزاری مهر، گروه جامعه؛
مصرف غیرمنطقی دارو یکی از چالش های مهم نظام های سلامت در سطح جهان است؛ بر مبنای برآورد سازمان جهانی بهداشت، حدود ۵۰ درصد داروها به صورت غیرضروری مصرف می شوند. در ایران هم بیش تجویزی، بخصوص برای داروهای تزریقی و آنتی بیوتیک ها، و مصرف خودسرانه دارو شایع است. استفاده از راهنماهای بالینی برای استانداردسازی تجویز دارو، بخصوص داروهای پرهزینه مانند داروهای سرطانی، می تواند نقش برجسته ی در کاهش مصرف غیرضروری و مدیریت بهتر هزینه ها ایفا کند. بررسی اثربخشی این راهنماها و تحلیل تغییرات مصرف و هزینه ها در سازمان تأمین اجتماعی می تواند نشان دهد تا چه حد چنین سیاست هایی در کنترل منابع مالی و بهبود کیفیت درمان موفق بوده اند.
پژوهشی جدید نشان داده است که اجرای راهنماهای بالینی داروهای سرطانی در سازمان تأمین اجتماعی توانسته است با وجود افزایش تعداد بیماران سرطانی، به کاهش نسبی هزینه های دارویی کمک نماید.
بر اساس این مطالعه که داده های سالهای ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۸ را بررسی نموده است، ۶۴۱۹ بیمار سرطانی در طول این مدت به مراکز درمانی سازمان مراجعه نموده و هزینه کل داروهای تجویزشده برای آنان بیشتر از ۳۳ میلیاردریال بوده است. میانگین هر بیمار دو بار نسخه دریافت کرده و ۱۲ قلم دارو برای هر بیمار تجویز شده است، بطوریکه هر نسخه به طور متوسط شامل ۶ قلم دارو بوده است.
افزایش تعداد بیماران و نسخ، اما کاهش هزینه ها
تعداد بیماران سرطانی رجوع کننده از ۶۵۶ نفر در سال ۱۳۹۵ به ۲۷۴۵ نفر در سال ۱۳۹۸ افزایش پیدا کرده و بیشتر از چهار برابر شده است. در همین دوره، تعداد نسخ دارویی ۴.۷ برابر شده و از ۱۲۶۵ به ۵۹۷۹ نسخه رسیده است. میانگین نسخ هر بیمار هم از ۱.۹ به ۲.۲ افزایش پیدا کرده است.
همچنین تعداد اقلام دارویی تجویز شده از ۷۷۳۶ قلم در شروع دوره به ۳۸۵۸۰ قلم در آخر دوره رسید و میانگین داروی هر بیمار از ۱۱.۸ قلم به ۱۴.۱ قلم افزایش پیدا کرده است.
در این نوبت تعداد اقلام دارویی تجویز شده هم از ۷۷۳۶ قلم به ۳۸۵۸۰ قلم افزایش پیدا کرده و میانگین اقلام دارویی هر بیمار از ۱۱.۸ به ۱۴.۱ قلم دارو رسیده است. میانگین اقلام دارویی هر نسخه هم از ۶.۱ قلم در شروع دوره به ۶.۵ قلم در آخر دوره افزایش پیدا کرده است. این داده ها نشان داده است که اگر تعداد بیماران ثابت می بود، باز هم مصرف دارو افزایش پیدا کرده بود.
با وجود افزایش چند برابری تعداد بیماران و اقلام دارویی، بررسی هزینه ها نشان داده است که میانگین هزینه دارویی هر بیمار از ۵.۹ میلیون ریال در سال ۱۳۹۵ به ۴.۲ میلیون ریال در سال ۱۳۹۸ کاسته شده است. هزینه متوسط هر نسخه و هر دارو هم سیر نزولی داشته و این کاهش نسبی هزینه ها احیانا به اثرگذاری اجرای راهنماهای بالینی مربوط می شود.
داروهای پرمصرف و توزیع جغرافیایی
بیشترین داروی مصرفی در این سال ها، داروی ۱۰۰MG/4ML BEVACIZUMAB بوده که ۹۰ درصد کل داروهای مصرف شده را ایجاد کرده و حدود ۲۷ درصد از کل هزینه ها را به خود مختص کرده است. در مقابل، داروی RITUXIMAB 500mg/50ml با کمتر از یک درصد مصرف، حدود ۳۵ درصد از هزینه کل داروها را به خود مختص کرده است.
در استان سیستان و بلوچستان، برای ۲۶ بیمار حدود ۶۳۸۹ قلم دارو تجویز شده که به طور متوسط بیشتر از ۲۴۶ قلم دارو برای هر بیمار است. این مورد می تواند نشانه ای از سودجویی و یا محدودیت پوشش بیمه ای در استان باشد.
در برخی استانها مانند لرستان، اردبیل، بوشهر، البرز، ایلام و خراسان رضوی، میزان تجویز داروهای سرطانی در سال ۱۳۹۸ کاهش قابل ملاحظه ای داشته است که می تواند نتیجه اجرای راهنماهای بالینی یا محدودیت دسترسی بیماران به دارو باشد.
حدود ۶۰ درصد از هزینه های دارویی مربوط به بخش بستری، ۲۲ درصد مربوط به بخش سرپایی و ۱۷ درصد مربوط به اورژانس بوده است. باآنکه ۵۲ درصد از داروها در اورژانس تجویز شده، تنها ۱۷ درصد از هزینه کل داروها مربوط به این بخش بوده است، که نشان دهنده استفاده از دوزهای کمتر یا داروهای ارزان تر در اورژانس است.
این پژوهش که با عنوان «بررسی تاثیر اجرای راهنماهای بالینی داروهای سرطانی (تهیه شده توسط مؤسسه عالی پژوهش تأمین اجتماعی) بر مصرف و هزینه داروها» توسط دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شده، نشان داده است که تدوین و اجرای راهنماهای بالینی می تواند با وجود افزایش مصرف، به کاهش هزینه های دارویی کمک نماید. محققان پیشنهاد کرده اند که جهت بررسی دقیق تر اثربخشی این راهنماها، مطالعات کیفی و بررسی استانی و بخش بندی شده صورت گیرد.
پژوهش حاضر نشان داده است که اجرای راهنماهای بالینی داروهای سرطانی توانسته است با وجود افزایش قابل توجه تعداد بیماران و تجویز دارو، میانگین هزینه دارویی هر بیمار، هر نسخه و هر دارو را کم کند. این یافته ها تاکید می کنند که تدوین و اجرای معیارهای بالینی می تواند ابزاری مؤثر برای مدیریت منابع، کاهش هدر رفت دارو و بهبود کارآمدی نظام سلامت باشد. در عین حال، برای اطمینان از اثربخشی کامل این مداخلات، انجام مطالعات کیفی و بررسی دقیق مصرف و هزینه ها در قسمت های مختلف و در سطح استانها ضرورت دارد.
خلاصه اینکه با وجود افزایش چند برابری تعداد بیماران و اقلام دارویی، بررسی هزینه ها نشان داده است که میانگین هزینه دارویی هر بیمار از ۵.۹ میلیون ریال در سال ۱۳۹۵ به ۴.۲ میلیون ریال در سال ۱۳۹۸ کاسته شده است. این مورد می تواند نشانه ای از سودجویی و یا محدودیت پوشش بیمه ای در استان باشد. حدود ۶۰ درصد از هزینه های دارویی در ارتباط با بخش بستری، ۲۲ درصد در ارتباط با بخش سرپایی و ۱۷ درصد در ارتباط با اورژانس بوده است.
منبع: alijoon.ir
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب