جراحی زیبایی در صدر شکایت از پزشکان
به گزارش سلامت باشی به صورت میانگین سالانه پنج تا هفت درصد شکایات پزشکی افزوده می شود اما نکته قابل توجه، تغییر مبحث شکایات پزشکی است که به سمت جراحی های زیبایی و ترمیمی شیفت پیدا کرده است. البته به همین میزان هم شکایت از دندانپزشکان و متخصصان زنان و زایمان در صدر رشته های پرقصور پزشکی قرار دارند.
به گزارش سلامت باشی به نقل از ایسنا، روزنامه ایران نوشت: «سازمان پزشکی قانونی کشور اخیرا آماری را منتشر نموده که نشان داده است میزان قصور پزشکی تا آخر آذر ۱۴۰۰ نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایشی ۱۱.۸درصدی داشته است. مجموع پرونده های قصور پزشکی که به کمیسیون های پزشکی قانونی ارجاع شده از ۷۹۱۹ مورد در سال قبل به ۸۸۵۰ مورد در ۹ ماهه سال جاری رسیده است که از این تعداد ۴۶.۶ درصد پرونده ها منجر به صدور حکم محکومیت و ۵۳.۴درصدشان هم به تبرئه پزشکان ختم شده است. مطابق آن چه معاون انتظامی سازمان نظام پزشکی کشور به روزنامه ایران اعلام می کند، در سالهای اخیر تعداد شکایات از پزشکان و محکومیت ها افزایش معناداری پیدا نکرده بلکه با شیب مختصری همراه می باشد. به صورت میانگین سالانه پنج تا هفت درصد شکایات پزشکی افزوده می شود اما نکته قابل توجه، تغییر مبحث شکایات پزشکی است که به سمت جراحی های زیبایی و ترمیمی شیفت پیدا کرده است. البته به همین میزان هم شکایت از دندانپزشکان و متخصصان زنان و زایمان در صدر رشته های پرقصور پزشکی قرار دارند.
صرف نظر از موارد منجر به محکومیت یا تبرئه، به ترتیب رشته های دندانپزشکی با ۹۲۱ مورد، جراحی عمومی با ۷۷۵ مورد، پرستاری با ۵۷۶ مورد، زنان و زایمان با ۵۲۷ مورد و پزشکی عمومی با ۵۱۷ مورد در صدر شکایات ثبت شده در ۹ ماهه سال ۱۴۰۰ قرار دارند. البته این آمار در ارتباط با سال جاری است و الزاماً همین الگو و نسبت در سالهای قبل تکرار نشده است. دکتر محمدرضا خردمند، علل افزایش قصور پزشکی در آمارهای سال جاری را کاهش آمار فوت شدگان کرونا و رجوع مردم برای انجام اقدامات جراحی های الکتیو می داند. از طرفی بنابراین هم مراجعات مردم برای پیگیری های در رابطه با عوارض ناشی از امور پزشکی به دادسرای جرایم پزشکی و سازمان پزشکی قانونی زیاد شده است.
دندانپزشکانی که ژل و بوتاکس تزریق می کنند
گر چه به قول مسؤلان نمی توان آمار دقیق شکایات ثبت شده در حوزه جراحی های زیبایی را اعلام نمود اما شکایت از جراحی زیبایی در رتبه نخست شکایت های قصور پزشکی در استان تهران است. البته در کل کشور، شکایت از قصور پزشکان در حوزه جراحی های عمومی، رتبه نخست را دارد. در این حوزه اختلاف بر سر عمل های جراحی زیبایی و ترمیمی بین جراحان عمومی و پلاستیک سوژه تازه ای نیست. جراحان عمومی تاکید دارند که حوزه کاری جراحی های زیبایی مختص جراحان پلاستیک نیست و نمی توان تنها به خاطر منافع مالی بین این دو رشته حد و مرزی مشخص کرد. این دسته از جراحان می گویند که چون آنها توانمندی های زیادی در انجام جراحی های پیچیده همچون تومورهای سرطانی و تروماهای شدید دارند همینطور به علت آن که کوریکولوم آموزشی اعمال جراحی ترمیمی و زیبایی را دیده اند، ازاین رو می توانند در جراحی های زیبایی هم دست به کار شوند.
کشمکش بین جراحان عمومی و پلاستیک بر سر انجام جراحی های زیبایی محور بحث ما در این گزارش نیست اما گفته می شود یکی از علل در ارتباط با اینکه جراحان عمومی در رتبه های نخست شکایات پزشکان قرار دارند، علاوه بر گستردگی انواع خدمات جراحی، افزایش رجوع برای عمل های جراحی زیبایی است. از طرفی تبلیغات بسیار اغواکننده تزریق ژل و بوتاکس، پروتز سینه، تزریق چربی و کشیدن پلک پای پزشک نماها را هم به این تجارت سودآور باز کرده است؛ به صورتی که این روزها پای مداخله های غیرپزشک ها و برخی آرایشگاه ها هم از راه ایجاد کلینیک های زیرزمینی و گاهی با اجاره مدرک پزشکان عمومی و راه اندازی کلینیک های سرپایی جراحی زیبایی، آمار شکایات جراحی های زیبایی را به رتبه نخست جدول قصور پزشکی هدایت کرده است.
برخی خبرهای منتشرشده از جانب دادسرای جرایم پزشکی نشان داده است رجوع کنندگانی که با تبلیغات فریبنده کلینیک زیبایی زیر تیغ جراحی می روند بعد از چند ماه با عوارض جبران ناپذیری مانند چسبندگی، ایجاد زخم و سوراخ روی تیغه بینی، کج شدن بینی، بدشکلی آن و همینطور عفونت شدید ناشی ار تزریق چربی و پروتز سینه روبه رو می شوند. با این وجود نایب رییس انجمن جراحان پلاستیک و زیبایی ایران به خبرنگار «ایران »می گوید: «وزارت بهداشت و سازمان نظام پزشکی کشور باید با استفاده از ظرفیت انجمن های علمی در رابطه با اعمال جراحی زیبایی، مردم را به سمت زیبایی های حقیقی بر پایه اصول زیباشناسی و طبیعی سوق دهند.»
به گفته بابک نیکومرام تغییر چهره به صورت غیرمتعارف در جامعه زیاد شده و ازاین رو لازم است خیلی از اقدامات زیبایی تحت کنترل درآمده و افرادی که مجاز به انجام این نوع جراحی ها هستند به صورت حرفه ای دوره های آموزشی را سپری کنند. این کار هم از دخالت دیگر رشته های پزشکی در جراحی های زیبایی جلوگیری می کند و از سویی با این مکانیسم برای مثال تعداد انجام پروتز سینه در جامعه کنترل و آمار جراحی های زیبایی به شکل دقیق رصد می شود.
اگر پای صحبت های شاکیان پرونده های قصور پزشکی در رابطه با جراحی های زیبایی بنشینید متوجه این نکته خواهید شد که یکی از علل بالارفتن افزایش شکایت ها از جراحی پلاستیک این است که خیلی از افرادی که عمل جراحی زیبایی انجام می دهند، مجوز و تخصص این کار را ندارند. برای مثال به علت تجارت و سودآوری بالا گاهی می بینیم دندانپزشک، تخصص اصلی اش را رها کرده و بوتاکس یا ژل تزریق می کند یا پزشک عمومی با راه اندازی کلینیک هایی با شهرت دهان پرکن روزانه تعداد زیادی جراحی پروتز سینه انجام می دهد. در چنین شرایطی واضح است که آمار شکایت ها باید بالا برود.
آمار اثبات قصور متخصص های زنان و زایمان پایین است
رئیس سابق انجمن جراحی زنان و زایمان کشور هم با تاکید بر اینکه در سالهای اخیر تعداد جرایم پزشکی رو به افزایش گذاشته است، می گوید: عوامل گوناگونی در این حوزه دخیل است؛ ازجمله دسترسی به فضای مجازی و ایجاد جو منفی ضد پزشکان و کاهش اعتماد عمومی بین پزشک و بیمار منجر به افزایش شکایات از پزشکان شده است.
او در پاسخ به این پرسش که چرا شکایت از رشته تخصصی زنان و زایمان جزو رشته های رتبه های اول قصور پزشکی است، عنوان می کند: «شرایط درمانی در مورد رشته تخصصی زنان و زایمان در اکثر موارد اورژانسی است و از سویی جراح با سلامت دو نفر در آن واحد در ارتباط می باشد که طبیعتاً احتمال عوارض پزشکی هم دو برابر می شود. از طرفی به علت آن که حاملگی های پر خطر به علت بالارفتن سن حاملگی زیاد شده و هم برخی بیماری هایی که در زمان حاملگی ایجاد می شود و بیمار امکان باردارشدن را ندارد ریسک حاملگی را بالا می برد.
این استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران با بیان اینکه ناباروری سبب شده افراد پرخطر آبستن شوند، در ادامه به عوامل پرریسک حاملگی و در نتیجه افزایش شکایات از رشته های تخصص زنان و زایمان اشاره می کند و می گوید: یکی دیگر از این عوامل پرخطر حاملگی در سنین بالای ۵۰ حاملگی بیماران گرفتار پیوند کبد و کلیه و ریه است که جزو حاملگی پرخطر محسوب می شوند. ازاین رو کارکردن در رشته زنان و زایمان با دو دهه قبل بسیار تفاوت پیدا کرده و جراحی زنان و زایمان رشته بسیار پیچیده و سختی شده است. از طرفی به علت ورود سونوگرافی و تست های تشخیصی پیش از زایمان در دوران حاملگی که امکان تشخیص بیماری و ناهنجاری های جنینی را ایجاد می کنند، در چنین شرایطی اگر احیاناً پزشک به علل مختلف ناهنجاری جنین را تشخیص ندهد، خانواده مدعی می شود، چرا پزشک ناهنجاری یا عوارض حاملگی را تشخیص نداده است. ازاین رو از زمانی که تست های غربالگری وارد شده، شانس شکایت از پزشکان متخصص زنان و زایمان هم بالا رفته است.
دکتر موسوی به این نکته هم اشاره می کند که در بیماران قلبی و عروقی یا مبتلایان به سرطان، خانواده ها نسبت به ایجاد عارضه و خطر اقدامات پزشکی آگاه هستند اما در دوران حاملگی انتظار بر این است مادر و نوزاد سالم بمانند. پزشک متخصص زنان و زایمان هم چیزی جز این را نمی خواهد اما عوارض اجتناب ناپذیر است و چون خانواده ها عارضه ایجادشده را نمی پذیرند، در نتیجه امکان دارد فکر کنند قصور پزشکی رخ داده است.
او با بیان اینکه درصد و آمار طرح شکایت از پزشکان متخصص زنان و زایمان خیلی بالاست، می گوید: علیرغم این آمار اثبات قصور خیلی پایین است. خوشبختانه درصد مواردی که پزشکی قصور داشته و منجر به حادثه شده نسبت به کل شکایات پایین است. به نظر می آید حدود ۱۰درصد از ادعای خانواده ها در خصوص قصور محرز می شود و ۹۰درصد طرح شکایات است که نشان داده است همه اقدامات پزشکی بموقع انجام شده و نتیجه اجتناب ناپذیر بوده است.
رئیس سابق انجمن متخصص زنان و زایمان درباره احتمال افزایش قصور پزشکی در روزهای نوروز به علت حضور کمرنگ پزشکان متخصص در مراکز درمانی هم عنوان می کند: جزو دستورات معاونت درمان وزارت بهداشت این است که همه بیمارستان هایی که ۶۰تخت به بالا دارند، پزشک متخصص زنان مقیم داشته باشند و این دستور در تمام بیمارستان های دولتی و خصوصی اجرا می شود. بیمارستان هایی هم که تعداد تخت شان کمتر از ۶۰ عدد است باید پزشک متخصص زنان آنکال باشند یعنی حداکثر در کمتر از نیم ساعت بر بالین بیمار حاضر شود. از ۱۵ اسفند طبق برنامه ریزی فهرست پزشکان مقیم و آنکال را به رئیس بیمارستان می دهند و در تمام بیمارستان ها پزشک متخصص اطفال، زنان و بیهوشی در بیمارستان ها مقیم یا به صورت آنکال هستند، در مورد پزشکان مراکز درمان خصوصی هم اگر پزشک در روزهای عید حضور نداشته باشد، حتما جانشین تعیین می کند و شماره و مشخصاتش را به بیمار می دهد که در صورت نیاز با پزشک در ارتباط باشد.
مشاهدات میدانی ما از مراکز درمانی دولتی نشان داده است اغلب زنان آبستن نسبت به انجام معاینه و گاه سزارین توسط رزیدنت ها در مراکز درمان دولتی نگران صدمه به جنین شان هستند. علیرغم این دکتر موسوی درباره دایره فعالیت رزیدنت ها در مراکز درمانی و شائبه های افزایش قصور پزشکی توضیح می دهد: بیمارستان های دانشگاهی توسط رزیدنت ها اداره می شود که هر رزیدنتی زیر نظر استاد مقیم اقدامات پزشکی انجام می دهد. همه رزیدنت های سال چهارمی در هر شیفت درمانی یک استاد مقیم و یک استاد معین یا مشاور دارند که بیشتر در موارد پیچیده تر با استاد معین تلفنی مشاوره می گیرند. در شهرهای کوچک و دوردست هم با استفاده از نظام ارجاع، پزشک عمومی یا متخصص طرح با استاد معین به صورت شبانه روزی در ارتباط می باشد و از راه سیستم ارجاع موارد اورژانسی برای انتقال به بیمارستان و آی سی یو ارجاع داده می شوند.
او در ادامه می افزاید: بعضی وقت ها مشاهده می شود تعداد رزیدنت ها در اورژانس زایمان زیاد است. گاهی مریض ها ترس از این دارند که چون رزیدنت ها در حین آموزش هستند امکان دارد مهارت انجام معاینه دقیق را نداشته باشد؛ در حالیکه تمام مسئولیت رزیدنت در هر شیفت کاری با استاد مقیم است؛ مگر اینکه به استاد اطلاع ندهند. ولی اگر اطلاع دهند تحت راهنمایی و هدایت استاد مقیم کارشان را انجام می دهند. در واقع همه اقدامات رزیدنت ها طبق پروتکل است. یعنی وقتی خانمی در پنج ماهه حاملگی با شکایت درد و خونریزی رجوع می کند رزیدنت بر مبنای پروتکل درمانی و در چهارچوب آن وضعیت را مدیریت می کند و اصولاً طوری رفتار می شود که به هیچ وجه به بیمار آسیب وارد نشود.
دکتر موسوی در پاسخ به اینکه قصورات در رابطه با رشته تخصصی زنان و زایمان در چه حیطه ای است، می گوید: پرونده هایی که به هیأت عالی می رسند شامل موارد خیلی حاد اورژانسی اند. برای مثال مادر با خونریزی شدید و افت فشار خون رجوع می کند یا جنین در فرایند درمان گرفتار مشکل شده یا عارضه برای نوزاد پیش آمده و منجر به فوت نوزاد شده است.
او با بیان اینکه آمار قصور پزشکان متخصص زنان و زایمان نسبت به جمعیت در کشور کمتر است، در ادامه به پزشکان متخصص زنان سفارش می کند که گفتگو با خانواده ها و پاسخ دقیق به سؤالات همراهان و اینکه همراهان بیمار هم در جریان روند حاملگی های پرخطر قرار بگیرند، می تواند از طرح شکایات جلوگیری نماید. داشتن مهارت گفتگو سبب می شود خانواده هم در روند درمان سهیم شود و کار به شکایت نمی کشد. مشکل وقتی پیش می آید که اقدامات درمانی برای همراهان بیمار ابهام دارد.
اجناس تقلبی دندانپزشکی تعداد قصور پزشکی را زیاد کرده است
دکتر عباس دلورانی، نایب رییس جامعه دندانپزشکی ایران، درباره چرایی بالابودن قصور دندانپزشکان می گوید: باید تعریف قصور پزشکی را بدانیم. قصور این است که دندانپزشک در تشخیص و درمان خطایی را مرتکب شود. دندانپزشکی ۱۲ زیرشاخه تخصصی دارد. ازاین رو هر اندازه تنوع کار بیشتر باشد، احتمال خطر و اشتباه در روند تشخیص و درمان هم زیاد می شود. برای مثال دندانپزشکی که تخصصش درمان ریشه است امکان اشتباه به علت شکستن وسایل حین کار وجود دارد. این خطای حین کار است در حالیکه قصور به این مفهوم است که پزشک می داند کاری که انجام می دهد اشتباه است ولی انجام می دهد.
نائب رئیس جامعه دندانپزشکی ایران در ادامه می افزاید: یکی از دلایلی که در این زمان قصور دندانپزشکان زیاد شده بالارفتن قیمت ارز و گران شدن ابزار دندانپزشکی است که سبب شده ما نتوانیم از برندهای اصلی استفاده نماییم. همه برندهای موجود در بازار چینی هستند. در حالیکه یادم است در سال ۷۲ ما از فایل ژاپنی (وسیله ای برای تمیزکردن کانال دندانی) حتی برای آموزش دانشجویان هم استفاده نمی کردیم. هم اکنون وضعیت بگونه ای است که همین ها هم تقلبی هستند و اصالت ندارند. اینجا چه کسی مقصر است؟ دندانپزشکی علم ابزار است. هر اندازه ابزار اصل و با کیفیت باشد، امکان خطا کم می شود. در حالیکه نمایندگی های تجهیزات دندانپزشکی هم کالا وارد نمی کنند. ازاین رو ما مجبوریم جنس را از بازار آزاد بخریم که تقلبی و بی کیفیت هستند. این مشکلات دست ما نیست.
او با بیان اینکه در سالهای اخیر تمایل به انجام جراحی های زیبایی افزایش قابل توجهی در کشور داشته است، عنوان می کند: هر چه تعداد بیشتر باشد، قصور هم بیشتر می شود. عده زیاد بیمارانی که رجوع می کنند دنبال زیبایی دندان هایشان هستند. از آن طرف برخی دندانپزشکان عمومی تزریق ژل و بوتاکس انجام می دهند که هیچ قانونی خاصی نداریم که اجازه دارند یا خیر. در حالیکه در کریکولوم های آموزشی ما تزریق ژل و بوتاکس وجود ندارد. از طرفی ایمپلنت از سال ۲۰۰۰ جهانی شد و وزارت بهداشت باید دوره مهارتی ایمپلنت برای دندانپزشکان برگزار کند.
به گفته دکتر دلورانی، کاهش کیفیت آموزش دندانپزشکی به علت افزایش دانشکده های دندانپزشکی به کیفیت عرضه خدمات صدمه زده است: «من دانشجویانی را در بعضی دانشکده ها دیده ام که سه ماه استاد جراحی نداشته اند. چگونه انتظار داریم کیفیت خدمات صدمه نبیند و دندانپزشک گرفتار قصور و خطا نشود؟»
این استاد دانشگاه با بیان اینکه برخی افراد بیشتر از سلامتی دندان هایشان به زیبایی فکر می کنند، عنوان می کند: شاید باور نکنید مریضی داشتم که کار کامپوزیت و لمینت را در آرایشگاه انجام داده بود. به صورت کلی رشته دندانپزشکی جزو رشته های مشکل زایی است چون دندانپزشک در یک حیطه کار نمی کند و فیلد کاری اش گسترده است.
۴۰درصد پرونده های شکایت از پزشکان منجر به محکومیت می شود
معاون انتظامی سازمان نظام پزشکی کشور درباره رسیدگی به شکایات قصور پزشکی می گوید: «اصولاً پرونده ها به دو نوع مختلف رسیدگی می شوند. اگر پزشک یا دندانپزشک یا هر یک از اعضای سازمان نظام پزشکی مرتکب تخلف شوند، در صورت محرزشدن تخلف به توبیخ شفاهی، کتبی و محرومیت از طبابت محکوم می شوند. البته مطالبه دیه و عرش و آسیب بدنی یا روانی در دادگستری رسیدگی می شود و صلاحیت آن با قوه قضاییه است. در اینجا پزشک به پرداخت دیه و عرش محکوم می شود. همینطور در بعضی موارد مجازاتی برای جنبه عمومی جرم در نظر گرفته می شود که تبدیل به پرداخت جریمه نقدی می شود. فراوانی شکایات پزشکی از یک ترند یا رویه بین المللی تبعیت می کند. همه جای دنیا برخی رشته ها همچون زنان و زایمان، جراحی های عمومی، دندانپزشکی، ارتوپدی و بیهوشی با ریسک بالایی همراه هستند و چون حالت اورژانس همواره وجود دارد، احتمال بروز آسیب هم بیشتر است. این به مفهوم ناتوانی یا عدم مهارت پزشک نیست بلکه نوع کارش بدین سان است که در این رشته هایی که با جراحی و دستکاری درمانی یا تشخیص دقیق تری همراه می باشد، تعداد بیشتری قصور هم مشاهده می شود. در بعضی رشته ها مانند روانپزشکی در ایران و همه جای دنیا تعداد قصور کمتر است چون دستکاری روی بیمار صورت نمی گیرد.
دکتر محمدرضا خردمند در پاسخ به اینکه چه کسانی صلاحیت انجام جراحی های زیبایی را دارند، می افزاید: برخی مواقع فوق تخصص های جراحی پلاستیک همان متخصصین جراحی عمومی هستند که فوق تخصص می خوانند یا متخصص چشم پزشکی با گذراندن دوره فلوشیپ استرابیسم و اوکولوپلاستی برخی جراحی های زیبایی را انجام می دهند. حدود صلاحیت انجام جراحی های زیبایی به وسیله کمیسیون ملی صلاحیت پزشکی مشخص می شود. برای مثال گذاشتن پروتز در حیطه تخصص رشته پزشکان عمومی نیست ولی معمولا تا منجر به عارضه نشود، کسی شکایت نمی نماید. اما اگر عارضه ایجاد شود در تشدید مجازات مؤثر خواهد بود.
به گفته او سالانه ۱۳ تا ۱۶ هزار پرونده در سازمان نظام پزشکی مورد بررسی قرار می گیرد که ۳۰ تا ۴۰ درصدشان منجر به محکومیت می شود. به صورت کلی قصور در حوزه پزشکانی که با رشته های ترمیمی و پلاستیکی سر و کار دارند به شکل ترند بین المللی افزایش پیدا کرده است.
دکتر خردمند در پاسخ به این پرسش که آیا آمار قصور پزشکی در روزهای تعطیلات نوروزی افزوده می شود، می گوید: «خیر. تعداد شکایات پزشکی در نوروز سال قبل که اوج کرونا بود، تقریباً به نصف رسیده بود چون مردم برای خدمات غیراورژانس رجوع نمی کردند و ضمناً کمتر تمایل داشتند به اداره شکایات رجوع کنند.»
منبع: salamatbashi.ir
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب